Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), piyasalarda dövizin giderek azalması ve KKM’den çıkışlarda Türk lirasının ciddi bir alternatif haline gelebilmesi adına bankalara gönderdiği örtülü talimatlar ile mevduat faizlerini yüzde 45 seviyelerine kadar yükseltmişti.
MEVDUAT FAİZLERİNDEKİ DÜŞÜŞ KESİLECEK, YENİDEN YÜKSELİŞ BAŞLAYACAK
Buna karşın piyasada oluşan likidite fazlası ve enflasyonun hız kesmemesi üzerine birçok banka, Eylül ayında mevduat faiz artışlarını bıçak gibi kesmiş ve faizler yüzde 45’e kadar yükselmesinin ardından 5 puan aşağıya düşmüştü.
Yeni ekonomi yönetiminin özellikle Kur Korumalı Mevduat (KKM) sisteminin tasfiyesinde ve yeni bir kur şoku yaşanmasının önüne geçmede bir numaralı öncelik olarak gördüğü TL mevduat faizleri, dün gece atılan adım sonrası yeniden artışa geçecek.
MERKEZ BANKASI’NDAN SÜRPRİZ KARAR
Her ne kadar dövizden dönüşümlü KKM hesapları için bazı özel bankalar yüzde 50’nin üzerinde mevduat faizi teklif ediyor olsa da, Türkiye’de işlem hacmi en yukarıda olan özel bankaların ortalama olarak kullanıcıya sunduğu faiz oranları yüzde 40 ile 42 arasında değişmekte.
TCMB Başkanı Hafize Gaye Erkan ve Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in girişimleri ile alınan zorunlu karşılık oranı mevduat faizlerinde de önemli bir kırılmaya yol açabilir.
Dün gece yayımlanan duyuru ile bankaların KKM hesapları için sunduğu yüzde 25’lik zorunlu karşılık oranı yüzde 30’a yükseltilirken, döviz tevdiat hesaplarında yer alan para için de ilave olarak yüzde 4 oranında TL mevduatı tutma mecburiyeti getirildi.
Bu karar, bankalardan TCMB’ye 348 milyar lira para gitmesine yol açarken, TCMB’nin finans kuruluşlarını daha yüksek faiz oranlarından fonlamasına neden olacak.
BU KISITLAMA MEVDUAT FAİZLERİNİ TAVAN YAPTIRACAK
Bir başka deyişle BIST Repo piyasasında sunulan faiz oranlarının zaman zaman politika faizinin altına inmesi duracak ve bu durum mevduat faizinde aşağı hareketlerin önüne geçecek.
Aynı zamanda KKM’de yaşanan rekor erimenin devam etmesini isteyen ekonomi yönetiminin, bankalara gönderdiği örtülü talimatlar ile mevduat faizi için yüzde 50’yi işaret ettiği iddia edilmekte.
Türkiye’de bir süre daha TL mevduat faizinin enflasyonu geriden takip etmesi beklense de, piyasalarda sıkı para politikalarına yönelik iyimser yönelim yatırımcıların kısmen de olsa TL’ye geçişine yol açabilir.
Alınan karar aynı zamanda son günlerde sert bir düşüş yaşayan bankacılık endeksinde de güçlenmeye yol açacak. Değişiklik sonrası bankaların bilanço yönetiminde stres seviyelerinin 2 puan artacağı tahmin ediliyor.
BANKALAR TL MEVDUATINI YÜKSELTMEK ZORUNDA KALACAK
Alınan önlemlerin yanı sıra TCMB’nin bankalara gönderdiği yeni talimatlar ile TL dönüşüm hedeflerini yakalayamayan kuruluşlara yönelik uygulanacak komisyon cezalarının artırılacağını beyan etmesi, bankaların TL dönüşüm hedeflerini tamamlamak için kullanıcılarına daha yüksek mevduat faizi vermesine yol açacak.
Milyarlarca lirayı bulacak cezaları ödemek istemeyen bankalar, özellikle döviz dönüşümlü KKM hesaplarında yüklü miktarda bakiye bulunan kullanıcılarına rekor seviyede teklifler ile TL mevduatı önermeye başladı.
Birçok küçük ölçekli banka, ilk aşamada yüzde 55’e varan TL mevduat faizi sunarken, bu furyaya büyük ölçekli bankaların da katılması kaçınılmaz gözüküyor.
100 BİN LİRAYA REKOR GETİRİ
Türkiye’de son olarak yüzde 45 ve üzeri mevduat faizleri 2002 yılında görülürken, mevcut şartlarda KKM dönüşümlü hesaplara sunulan yüzde 50 oranındaki faiz imkanından yararlanan müşteriler, birikimlerini 32 gün vadeli bir hesaba yatırmaları halinde 4 bin 164 lira kazanç sağlamış olacak.
Söz konusu vade uzadıkça, bankaların sunduğu faiz oranında da artış görülürken, yüzde 50 faiz ile 12 ay vadeli yatırılan 100 bin liranın getirisi ise yaklaşık 150 bin lira olacak.
