ODATV – ÖZEL
Türkiye, NATO üyesi olmasına rağmen bir süredir, NATO ile Avrasya güçlerini dengeleyen siyasetler izliyor. Rusya’nın Ukrayna harekatını Batılı güçler gibi ‘işgal’ olarak değil ‘savaş’ olarak adlandırması, savaştaki tarafsız pozisyonunu arabulucu rolüyle güçlendirmesi sürecin en önemli başlıkları. Ayrıca 2015’te Batı destekli FETÖ’cü darbe girişiminin bastırılması, yine ABD tarafından açıkça desteklenen PKK/YPG terör örgütlerine yönelik operasyonlar düzenlenmesi Türkiye’nin Batı’ya tam adapte konumunu farklılaştırmıştı.
Özellikle Suriye iç savaşını sonuca ulaştırmak için Rusya ve İran’la birlikte yapılan Astana görüşmeleri ‘Türkiye makas mı değiştiriyor’ tartışmalarına neden olmuştu. Ancak son birkaç günde yaşananlar bu açıdan yeni soru işaretlerini de beraberinde getirdi. Litvanya’da 11-12 Temmuz’da yapılacak NATO zirvesi öncesinde, Erdoğan ile Biden bir telefon görüşmesi gerçekleştirdi. Erdoğan’ın bu görüşmede, Biden’dan AB konusunda ‘destek istediği’ belirtildi.
Cumhurbaşkanlığı’ndan yapılan açıklamaya göre Erdoğan-Biden görüşmesinde, Ukrayna’nın NATO’daki konumu, İsveç’in NATO üyeliği ile F-16’ların teslimi başlıkları gündeme geldi.
Türkiye, bir süredir gündeminde olmayan AB üyeliğini yeniden masaya getirerek ve bunun için de ABD’den destek isteyerek dış politikada bir rota değişikliğine mi gidecek?
AB ÜYELİĞİ NEDEN GÜNDEME GELDİ
Erdoğan-Biden görüşmesine ilişkin öne çıkan başlıklardan biri de Türkiye’nin Avrupa Birliği’ne (AB) tam üyelik sürecnin ele alındığının vurgulanması oldu. Erdoğan’ın bu görüşmede, Biden’dan, birlik ülkelerinin ve AB liderliğinin Türkiye’nin üyeliğine açık ve güçlü destek mesajı vermeleri konusunda destek istediği belirtiliyor.
BIDEN HAZIR DEĞİL DEDİĞİ HALDE…
11 Temmuz Salı günü yapılacak olan zirve birçok başlığıyla dikkatle takip edilecek. Bunlardan en önemlilerinden biri de Ukrayna’nın NATO’nun geleceğindeki konumu olacak. Joe Biden, Ukrayna’nın Rusya ile savaş devam ederken birliğe alınmasının mümkün olmadığını söyledi. CNN televizyonunda bu soruyu yanıtlayan Biden, “Ukrayna’yı NATO’ya almak, Rusya ile NATO savaşta anlamına gelir” dedi. NATO’nun müşterek savunma hakkındaki beşinci maddesi, saldırıya uğrayan bir birlik üyesini toplu savunma iradesini kapsıyor.
Zelenskiy, 11-12 Temmuz’da yapılacak Vilnius NATO liderler zirvesi sırasında ülkesinin NATO üyeliği için açık bir mesajın verilmesini ve resmi davette bulunulmasını istiyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan, Zelenskiy’i Türkiye’de ağırladığı görüşmeye ilişkin basın toplantısında yaptığı en dikkat çeken açıklamamalardan biri “Ukrayna’nın NATO üyeliğini hak ettiğine” ilişkin kısım olarak değerlendiriliyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Ukrayna-NATO ilişkilerinde , ABD Başkanı Biden’dan daha ileri geçtiğini söylemek mümkün. Erdoğan’ın bu açıklamasının faşist Azov liderlerinin Rusya’yla yapılan anlaşmaya aykırı olarak Ukrayna’ya iade edilmesiyle beraber geldiğini de not etmek gerekiyor.
ERDOĞAN BUNLARI F-16’LAR İÇİN Mİ YAPIYOR
Biden, Washington’dan ayrılmadan önce CNN televizyonuna pazar günü verdiği röportajda, İsveç’in NATO üyeliğinin önüne açılmasını sağlamak için Türkiye’nin F-16 isteğini yerine getirmeyi değerlendirdiğini söylemişti. Biden, aynı başlıkta “Süreç devam ediyor, bitmiş bir şey yok” ifadelerini kullandı. Açıklamaya göre, Cumhurbaşkanı Erdoğan ise bu röportaj sonrası yapılan telefon görüşmesinde, Biden’a, Türkiye’nin F-16 talebinin İsveç’in üyeliğiyle ilişkilendirilmesinin doğru olmadığını söyledi.
Türkiye’nin bir süredir f-16 modernizasyon kitlerine ihtiyacı var. F-35 programından çıkarılmasının ardından daha da artan ihtiyacın karşılanması Türk Silahlı Kuvvetleri açısından elzem hale geldi. Türkiye’nin Milli Muharip Uçak yapana kadar F-16’lara mecbur olması Erdoğan’ın ABD ve NATO karşısında elini bağlıyor. Ancak bu uçakların en çok ihtiyaç duyulan yer olan Yunanistan’la ihitlaf halinde olunan alanlarda kullanılmasının mümkün olup olmayacağı da tartışmalı. Çünkü ABD, Doğu Akdeniz’de ve Ege’de yaşanan sorunlarda geçmişteki Türk-Yunan dengesini gözetmeyerek Yunanistan’ın yanında yer almıştı. Hatta Erdoğan’ın ‘tam üyelik’ için destek istediği AB de Türkiye’ye karşı Yunanistan ve ABD ile aynı tavrı göstermişti.
Türkiye’nin terör örgütlerine yönelik operasyonlarına ise sürekli tepki gösteren güçler yine ABD ve AB…
